رول کوبی

رول کوبی:

جهت بالا بردن ضریب اطمینان در صعودها و یا فرودها چه در سنگ نوردی و یا غارنوردی و یا صعودهای ورزشی لوازم و تجهیزات از طناب گرفته تا ابزارهای میانی طراحی و ساخته شده اند. به دلایل مختلف از جمله جهت برخورداری از یک کارگاه محکم لزوم استفاده از رول کوبی کاملا احساس می شود.

1. میخ کوبی همیشه تابع وجود شکاف مناسب در سنگ سالم (تجزیه نشده) است ولی همیشه یافتن چنین شکافی در زیرزمین و در هر محل آسان نیست.
2. به علت لغزندگی لایه های تشکیل دهنده سنگ ها در غار و یا قرار گرفتن چکیده ها بر روی لایه های گل رسی ایجاد میانی و یا کارگاه به این عوارض خطرناک و غیر قابل اطمینان هست.
3. با انجام صعودهای مکرر بر روی یک کارگاه ایجاد فشارهای متناوب امکان شکنندگی در منقاره سنگی و یا شل شدن ابزار وجود دارد.

دسته بندی رول ها:

- رول های مکانیکی
- رول های گوه دار متحرک
- رول های گوه دار ضربه ای
- رول های چسبی
 

رول های مکانیکی :

رول های مکانیکی در سنگ های گرانیت و سخت به کار برده می شود و در سنگ های با ماهیت ترد و شکننده مانند سنگ های آهکی کاربرد ندارد. تحمل این رول در سنگ گرانیت (1200kg) می باشد. از این رول در جاهای مرطوب و یا محل ریزش مداوم آب نباید استفاده کرد، زیرا گوه آن دچار فرسودگی و زنگ زدگی می گردد. رول مکانیکی از لحاظ شکل به دو دسته تقسیم می شود.

1) نوع اول

نوک رول صاف بوده، که ابتدا لازم است جهت ایجاد سوراخ از دریل یا مته دستی استفاده کرد.

2) نوع دوم

نوک رول دندانه دارد که خود به عنوان مته نیز عمل می کند. با نصب آن به دسته رول خود نقش مته را به عهده می گیرد. بعد از اتمام سوراخ کاری به اندازه لازم، رول را باز نموده و گوه را داخل آن قرار می دهند و با چند ضربه به داخل سوراخ هدایت می کنیم. با اعمال ضربه به پشت رول گوه به انتهای آن داخل می شود و باعث انبساط بدنه رول گشته و در نتیجه بدنه استوانه ای تغییر شکل داده و با دیواره های سوراخ درگیر و جذب می گردد.

رول های گوه دار متحرک :

مشخص ترین این نوع مدل، رول هیلتی HILTI می باشد.از این رول با قطرهای12mm - 10mm و 8mm می توان استفاده کرد. معمولا از قطر 10 یا 8 برای کارگاه ها میانی ها، درسنگ های آهکی نیم سخت از رول با همین قطرها و طول 9cm به بالا می توان استفاده نمود. تحمل این نوع رول در مسیرهای عمودی (2500Kg) و در مسیر های زیر خالی (1800Kg) می باشد.

رول های گوه دار ضربه ای :

از این نوع مدل در سنگ های گرانیتی و سخت می توان استفاده کرد. این نوع رول با قطر 12mm و طول 5cm به بالا مورد استفاده قرار می گیرد. تحمل این رول در مسیرهای عمودی (2200Kg) تا (2500Kg) و در مسیرهای کلاهکی 1800Kg می باشد.
 

رول های چسبی :

از این رول در تمام سنگ ها می توان استفاده کرد ولی باید توجه داشت که در سنگ های ماسه ای و یا آهکی فقط از این سیستم رول می توان استفاده کرد. این رول شامل میله ای به قطر 10 یا 12 میلیمتر و در طول های 7 تا 10 سانتی متر می باشد. که یک سر آن به شکل حلقه است. در مسیرهای عمودی تا (4000Kg) و در مسیرهای کلاهکی 1800 تا 4000 کیلوگرم تحمل می کند. بر طبق آزمایشات پس از رسیدن به این نیرو رول از سنگ خارج نشده بلکه قسمتی از سنگ را با خود جدا می کند.

روش تزریق :

پس از تمیز کردن سوراخ ایجاد شده در یک مدل ابتدا چسب مخصوص (colie hittidoo) توسط پمپ دستی به داخل سوراخ تزریق می شود. در نوع دیگر چسب داخل کپسول شیشه ای قرار دارد که خود کپسول آمپول شکل را داخل سوراخ سنگ قرار می دهیم و بعد میله رول را داخل آن قرار می دهند. با شکسته شدن آمپول حاوی چسب رول در سنگ محکم می گردد.

برای کوبیدن این رول از مته ای با قطر (2mm) بیشتر از قطر رول باید استفاده کرد

نکاتی در خصوص رول کوبی:

1. رول دوم و سوم در صعود ها باید به گونه ای نصب شود که شخص صعود کننده در اثر سقوط به زمین برخورد نکند.
2. فاصله رول های چهارم به بعد را می توان از هم فاصله داد.
3. رول کوبی باید به نحوی باشد که محلهای انداختن حمایت های میانی برای صعود کننده در شرایط راحت تر باشد.
4. رولی که روی کلاهک و یا طاقچه کوبیده می شود نباید از 20 سانتی متر به لبه کلاهک نزدیک باشد.
5. همواره به شکست طناب توجه گردد.

6. رولهای ابتدای مسیر کلاهکی باید طوری زده شوند که به راحتی در دسترس باشند.
7. تناسب با شرایط مسیر سعی شود از پلاک هایی استفاده شود تا حد ممکن فاصله بین طناب و دیواره ایجاد گردد.
8. محل رول کوبی باید به دقت با ضربات چکش مورد بازرسی قرار گیرد تا از استحکام لازم برخوردار باشد.
9. سوراخ ایجاد شده باید کاملا عمود بر سطح سنگ باشد و در حین سوراخ کاری دست حرکت جانبی نداشته باشد تا قطر سوراخ بیش از اندازه زیاد نشود.
10. رول ها حد اقل 20 سانتی متر با هم فاصله داشته باشند و بیش از حد به هم نزدیک نشوند.
11. حتی المقدور پس از پایان حفر سوراخ داخل آن را با فشار هوا تمیز کنید.
12. از نصب رول در سنگ های سست و توخالی ، محل ریزش آب ، نزدیکی شکاف و ترک و نیز لبه سنگ بپرهیزید.

توجه:

1. به هیچ عنوان از رولهای دست ساز و غیراستاندارد استفاده نگردد.
2. در هر سنگ از رول مناسب با جنس سنگ استفاده گردد.
3. شخصی که اقدام به کوبیدن رول می نماید نسبت به این عمل مسئول خواهد بود.

نتیجه:

تنها رولهای مناسب غارنوردی رولهای هیلتی یا چسبی می باشند.

علت:

به خاطر نوع جنس سنگ های تشکیل شده در غار لازم است حتی المقدور از ضربه و فشارهای غیرمتعارف جلوگیری نمود.

کلیه مدرسان موظف می باشند عملیات رول کوبی را خارج از محیط غارنوردی و غار آموزش بدهند و آموزش بر روی سنگ های خرد شده و لاشه ای انجام گردد تا تخریب کمتری ایجاد گردد.